Het noten sprookje

“Are you nuts?!”, of toch niet?

In een land, hier niet echt heel ver vandaan liep ‘n kabouter op een winderige dag door z’n bos. De zomer was mooi geweest, niet te warm, niet te droog, de ideale zomer om de herfst in te luiden met een overvloed aan paddestoelen waar de kabouter dol op was. Met z’n mandje struinde de kabouter over de bosbodem, terwijl hij ondertussen z’n Engelse woordjes repeteerde voor het Engelse examen dat in december in z’n agenda stond.

Overal om hem heen hoorde hij tikjes en hij keek omhoog toen er een walnoot uit de boom kwam vallen en bovenop zijn hoofd terecht kwam. “Are you nuts!?”, riep de kabouter naar de boom. “Nou,” zei de boom, “eigenlijk niet. Mensen noemen mij wel ‘n notenboom, maar botanisch gezien zijn mijn kindjes geen noten. Een noot heeft een enkelvoudig omhulsel. Mijn kindjes zijn eigenlijk steenvruchten”. De kabouter viel bijna achterover van schrik toen hij de stem van de walnotenboom hoorde. Dat had hij niet verwacht, dat bomen kunnen praten. Maar sowieso, kabouters die een Engels cursus volgen…. Zou dit misschien ‘n sprookje zijn?

Noten die geen noten zijn

Hoe het ook zei, wat zeker geen sprookje is, is dat dus veel noten eigenlijk, botanisch gezien, helemaal geen noten zijn. Echte noten behoren toe aan de orde van de Fagales. Kokosnoten daarentegen behoren tot de orde Palmae. Kokosnoten zijn steenvruchten.  Zelfs de amandel is eigenlijk geen noot, ook al zie je ze in hele kleine getale in luxe notenmixen zitten. Pinda’s? Peulvruchten, familie van de boon. Na bevruchting krult de bloem naar beneden en vormt zich daar de dop waarin de pinda’s zich bevinden. Een oud woord voor pinda’s is dan ook de grondnoot. En nog steeds is het geen noot

Een multifunctionele vrucht 

Noten zijn de vruchten van planten die ‘n houtachtige schil hebben die niet openspringt, ‘eenzadig’ en oliehoudend zijn. Dan kun je je de verwarring met pinda’s wel voorstellen. Ware het niet dat pinda’s (vooralsnog) niet in Nederlandse voedselbossen voorkomen. Culinair gezien is er veel minder discussie over wat een noot is, zolang het maar ‘rond’, houtig en vet is en een notige smaak heeft. En juist dat vet in ‘noten’ zorgt ervoor dat je ze in veel voedselbossen tegenkomt.

Vet, of olie, is ‘n prima energiebron. En door de houtige schil zijn noten vaak lang te bewaren. Dat hadden de eekhoorns en vlaamse gaaien al lang door, vandaar dat ze er voorraden van aanleggen, om te dienen als wintervoer. Maar buiten het gebruik als voedsel kunnen noten ook nog voor andere doeleinden worden ingezet. Van de bolster van de walnoot kun je bijvoorbeeld inkt of beits maken. Gebruik dan wel handschoenen om het groene deel van de noot te halen, anders heb je 3 weken pikzwarte handen.

De takken van de hazelaar zijn mooi lang en recht en ideaal om te gebruiken in tuinhekken of afscheidingen. En het was vroeger zelf gebruikelijk om eikels te eten. Zowel de winter- als zomereik levert, naast eikenprocessierupsen, eetbare eikels. Hierbij is het dan wel zaak om de tannine, het looizuur uit de gemalen eikels te wassen. Heerlijk meel levert dat op, waar prima brood van te bakken is. En de eikeldopjes? Die zijn direct inzetbaar als fluitje, om de kroost aan tafel te roepen.

En ze leefden nog lang en gelukkig 

En dat was precies wat de kabouter ging doen. Met grote verwondering had hij zitten luisteren naar het verhaal van de walnotenboom, af en toe bijgestaan door de diepe bas van de eik. Hij was zowaar de tijd vergeten en het begon al donker te worden. Met rasse schreden keerde hij huiswaarts om, voor het ondergaan van de zon nog wat hazelnoten te zoeken, om er heerlijke hazelnootpasta (Klink HIER voor het hazelnootpasta recept!) van te maken… Daarmee kreeg hij zijn kindjes wel stil voor de avond. En de paddestoelen die hij had verzameld, die kregen ‘n hoofdrol in de soep! The End.